مقایسه ویژگی های مخزنی و شبکه منفذی افق های آهکی و دولومیتی؛ مطالعه موردی: مخازن گازی کنگان و دالان در میدان پارس جنوبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 اداره زمین‌شناسی، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران

2 گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

میدان گازی پارس جنوبی، که میزبان بزرگ‏ترین ذخایر گازی جهان است، روی خط مرزی مشترک ایران-قطر در آب‏های خلیج فارس واقع شده است. سنگ مخزن اصلی این میدان بخش فوقانی سازند دالان (دالان بالایی) و سازند کنگان با سن پرموتریاس است. لیتولوژی عمده این توالی کربناته و متشکل از سنگ آهک و دولومیت می‌باشد. دولومیتی شدن یکی از مهم‏ترین پدیده‌های دیاژنزی است که بر توالی فوق تاثیر گذاشته و باعث تغییر مشخصه‏های مخزنی و شبکه منفذی شده است. در این مطالعه برخی مشخصه‏های مخزنی و شبکه منفذی مانند تخلخل، تراوایی، اندازه منافذ و اندازه گلوگاه‌های منافذ برای واحدهای آهکی و دولومیتی توالی کنگان و دالان بالایی در میدان گازی پارس جنوبی بررسی و مقایسه شده‏اند. نتایج نشان می‌دهند که در واحدهای دولومیتی، علی‌رغم تخلخل کم‏تر و منافذ کوچک‌تر، به‌دلیل اینکه گلوگاه‌های منافذ بزرگ‌تر هستند و به عبارتی منافذ به‌وسیله گلوگاه‌های بزرگ‌تری بهم مرتبط هستند، تراوایی بیشتر بوده و از کیفیت مخزنی بالاتری در مقایسه با واحدهای آهکی برخوردار هستند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Reservoir properties and pore network characterization of limestone and dolomite units: A case study from Kangan and Dalan gas reservoirs at South Pars field

نویسندگان [English]

  • Peyman Bazvand 1
  • Ali Kadkhodaie 2
1 Geology Department of NIOC Exploration Directorate, Tehran, Iran
2 Earth Science Department, Faculty of Natural Science, University of Tabriz, Iran
چکیده [English]

South Pars gas field which is the host of largest gas reserves in the world is located on Iran- Qatar border line in Persian Gulf waters. Main reservoir rocks of this field are the Permo-Triassic Upper Dalan member and Kangan formation. Lithology of this succession is predominantly carbonate and composed of limestone and dolomite. Dolomitization is one of the most important diagenetic features. In addition to, dolomitization has mainly affected this succession and changed reservoir parameters and pore network characterizations. In this study, some reservoir properties and pore network parameters; such as, porosity, permeability, pore size and pore throat size of limestone and dolomite units have been evaluated and compared. The results show that Dolomite units, despite of lower porosity and smaller pores have higher permeability and subsequently better reservoir quality than limestone units. This is due to larger pore throats in dolomites and then the pores are connected together with larger pore throats.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • reservoir properties
  • pore network
  • pore size
  • pore throat size
  • South Pars
[1]. نجم‏آبادی س.، "گزارش زمین‏شناسی چاه شماره 1 میدان گازی پارس جنوبی،" شرکت ملی نفت ایران، گزارش داخلی، چاپ نشده، 1372.##
[2]. Konert G., Afif A. M., Al-Hajari S. A. and Dorste H., “Paleozoic stratigraphy and hydrocarbon habitat of the Arabian plate,” GeoArabia, Vol. 6(3), pp. 407-442, 2001.##
[3]. WWW.NIOC.IR##
[4]. Ehrenberg S. N., Nadeau P. H. and Aqrawi A. A. M., “A comparison of Khuff and Arab reservoir potential throughout the Middle East,” AAPG Bulletin, Vol. 86, pp. 1706-1732, 2007.##
[5]. Bahroudi A., Talbot C. J., “The configuration of the basement beneath the Zagros basin,” Journal of Petroleum Geology, Vol. 26, pp. 257-282, 2003.##
[6]. Grunav H. R., “A note on the oil prospects of the provinces of Fars and Lurestan,” IOOC, Report No. 937(unpublished), 1960.##
[7]. Robert W. H., “The history of oil deposits in SW Iran IOE & PC,” Report No. ND-36(unpublished), 1967.##
[8]. حسنی گیو م.، "مطالعه سازندهای گروه دهرم و قاعده سازند دشتک از دیدگاه زمین‌شناسی مخزن، زون‌بندی و تعیین چگونگی گسترش زون‌های مخزنی در نواحی فارس و خلیج فارس،" گزارش GR: 2206 مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، 1389.##