تأثیر دوگانه چینه‌نگاری سکانسی بر کیفیت مخزنی رسوبات کربناته، مثالی از سازندهای کنگان و دالان در میدان گازی پارس جنوبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

اصلی‌ترین کاربرد چینه‌نگاری سکانسی، جدایش واحدهای مخزنی و غیرمخزنی در سازندهای هیدروکربنی است. با توجه به اینکه انتخاب مدل تأثیر زیادی در نتیجه به دست آمده دارد، تعیین بهترین مدل جهت انجام این نوع مطالعات ضروری است. به سبب سهولت کاربرد، اغلب مدل پیشرونده- پسرونده جهت انجام فرآیند چینه‌نگاری سکانسی استفاده می‌شود. در این مطالعه چینه‌نگاری سکانسی سازندهای کربناته- تبخیری دالان بالایی و کنگان در میدان گازی پارس جنوبی بر اساس مدل اکسون انجام شده است. در مجموع تعداد چهار سکانس رده سوم تعیین شد و هریک از سکانسها به سه سیستم تراز پایین، پیشرونده سریع و تراز بالا تقسیم شد. در سکانسهای سازند کنگان (KS1, KS2) و سکانس پایینی عضو دالان بالایی(UDS2)، روند تغییرات کیفیت مخزنی شبیه به یکدیگر است به طوری که سیستم تراز پایین همواره دارای کیفیت مخزنی ضعیفی است در حالی که سیستم پیشرونده سریع کیفیت مخزنی خوبی دارد. این امر به سبب ته‌نشست انیدریت در بخشهای پایین این سکانسها است. در سیستم تراز بالا نیز به سبب نزدیک شدن به مرز سکانسی و حضور مجدد انیدریت، کیفیت مخزنی کاهش می‌یابد. در سکانس بالایی عضو دالان بالایی(UDS1)، این روند معکوس است به طوری که سیستم پیشرونده دارای کیفیت مخزنی ضعیفی است درحالی که سیستم ترازبالا به سبب انحلال جوی دارای تخلخل و تراوایی مناسبی است. این امر به سبب تأثیر پایین‌آمدگی قابل ملاحظه سطح آب دریا در پایان پرمین است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مدل انتخاب شده توانایی قابل ملاحظه‌ای در زون‌بندی مخزنی سازندهای کربناته- تبخیری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dual Impact of Sequence Stratigraphy on Reservoir Quality in Carbonate Reservoirs: An Example from Kangan and Dalan formations in South Pars Gas Field

نویسنده [English]

  • Vahid Tavakoli
Schoole of Geology College of Science, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

The main application of sequence stratigraphy is recognition of reservoir and non-reservoir intervals in hydrocarbon- bearing formations. So, it is very important to construct a suitable sequence stratigraphic-based model reservoir zonation schem. The transgressive-regressive model is comprehensively used for this purpose. Sequence stratigraphy of Kangan and upper Dalan formations in South Pars Gas Field has been done based on the EXXON model in this study. Four 3rd order sequences were determined; each sequence contains LST, TST and HST. In Kangan sequences (KS1 and KS2) and lower sequence of upper Dalan Formation (UDS2), the reservoir quality changes similarly. The LST has low reservoir quality due to the high anhydrite content while TST has good reservoir properties. The HST is not a good reservoir again with considerable anhydrite content. In the upper sequence of upper Dalan Formation, there is a reverse order. Regarding the considerable relative sea-level fall at the end Permian time, the anhydrite content is high in TST, while UDS1-HST has good reservoir quality due to dissolution influenced by meteoric water. Results of this study show that the applied model has a considerable ability for carbonate reservoirs zonation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sequence Stratigraphy
  • Reservoir Quality
  • Kangan
  • Dalan
  • South Pars
[1]. Moore C. H., Wade W. J., “Carbonate Reservoirs, Porosity and diagenesis in a sequence stratigraphic framework,” 2nd ed., Elsevier, 2013.##
[2]. Catuneanu O., Abreu V., Bhattacharya J.P., Blum M.D., Dalrymple R.W., Eriksson P.G., Fielding C.R., Fisher W.L., Galloway W.E., Gibling M.R., Giles K.A., Holbrook J.M., Jordan R., Kendall C.G.St.C., Macurda B., Martinsen O.J., Miall A.D., Neal J.E., Nummedal D., Pomar L., Posamentier H.W. Pratt B.R. Sarg J.F., Shanley K.W., Steel R.J., Strasser A., Tucker M.E., Winker C., “Towards the standardization of sequence stratigraphy,” Earth-Science Reviews, Vol. 92, No. 1, pp. 1-33, 2009.##
[3]. Total, “Sedimentological study of the cored Kangan/Dalan Formation in SP-5 Well, South Pars Field, Iran,” Unpublished Report, 1996.##
[4]. RIPI, “Sedimentology, Sequence Stratigraphy and Reservoir Characterization of the Upper Dalan and Kangan Formations in the South Pars Field, Persian Gulf, (SP-13 Well) ,” Unpublished Report, 2004.##
[5]. RIPI, “Sedimentology, Sequence Stratigraphy and Reservoir Characterization of the Upper Dalan and Kangan Formations in the South Pars Field, Persian Gulf, (SP-14 Well),” Unpublished Report, 2006.##
[6]. RIPI, “Sedimentology, Sequence Stratigraphy and Reservoir Characterization of the Upper Dalan and Kangan Formations in the South Pars Field, Persian Gulf, (SP-15 Well),” 2007.##
[7]. نجم‌آبادی، س.، "گزارش نهایی زمین‌شناسی چاه شماره 1 میدان گازی پارس جنوبی. گزارش داخلی شرکت ملی نفت ایران". چاپ نشده، 1372.##
[8]. Insalaco E., Virgone A., Courme B., Gaillot J., Kamali M., Moallemi A., Lotfpour M., Monibi S., “Upper Dalan Member and Kangan Formation between the Zagros Mountains and offshore Fars, Iran: Depositional system, biostratigraphy and stratigraphic architecture,” GeoArabia, Vol. 11, pp. 75– 176, 2006.##
 [9]. Dunham R. J., “Classification of carbonate rocks according to depositional texture,” in: Ham W. E. (Ed.), Classification of carbonate rocks. American Association of Petroleum Geologists, Memoir 1, pp. 108-121, 1964.##
[10]. توکلی، و.، "نگاره انحراف معیار گاما: ابزاری جدید جهت جدایش واحدهای سکانسی در توالی‌های کربناته با مثالی از سازندهای کنگان و دالان در میدان گازی پارس جنوبی،" پژوهش‌های چینه‌نگاری و رسوب‌شناسی، دوره 54، شماره 1، صفحات 97-110، 1393.##
[11]. Rahimpour-Bonab H., Asadi-Eskandar A., Sonei A., “Controls of Permian-Triassic Boundary over Reservoir Characteristics of South Pars Gas Field, Persian Gulf,” Geological Journal, Vol. 44, pp. 341–364, 2009.##
[12]. Alsharhan A.‌S., “Sedimentological character and hydrocarbon parameters of the middle Permian to Early Triassic Khuff Formation, United Arab Emirates,” GeoArabia, Vol. 11, pp. 121–158, 2006.##
[13]. Strohmenger C. J., Alway S., W., Broomhall R.H. R., Hulstrand R. F., Al-Mansoori A., Abdalla A. A., Al-Aidarous A., “Sequence stratigraphy of the Khuff Formation comparing subsurface and outcrop data (Arabian plate, U.A.E.),” Society of Petroleum Engineers, SPE Paper 78535, 2002.##
[14]. Al-Jallal I. A., “Diagenetic effects on reservoir properties of the Permian Khuff Formation in eastern Saudi Arabia,” Society of Petroleum Engineers 6th Middle East Oil Show, pp. 465–476, 1987.##
[15]. Al-Jallal I. A., “The Khuff Formation: Its regional reservoir potential in Saudi Arabia and other Gulf countries, depositional and stratigraphic approach,” in: Al-Huseini, M. I., (Ed.), Geo’94, Middle East petroleum geosciences: Bahrain, Gulf PetroLink 1, pp. 103–119, 1995.##
[16]. Sharland P. R., R., Archer D. M., Casey R. B., Davies S. H., Hall A. P., Heward A. D., Horbury M. D., Simmons A., “Arabian plate sequence stratigraphy,” GeoArabia Special Publication 2, 2001.##
[17]. Burchette T.P., Wright V.P., “Carbonate ramp depositional systems,” Sedimentary Geology, Vol. 79, pp. 3–57, 1992.##
[18]. رحیم‌پور بناب ح.، "بررسی محیط‌رسوبی و دیاژنز سازندهای کنگان و دالان در میدان گازی پارس جنوبی و ارتباط آن با کیفیت مخزنی". گزارش داخلی شرکت نفت و گاز پارس، چاپ نشده، 1386.##
[19]. امینی ع.، "مبانی چینه نگاری سکانسی،" دانشگاه تهران، 1388.##
[20]. Posamentier H. W., James D. P., “Sequence stratigraphy – uses and abuses,” in: Posamentier H. W. Summerhayes C. P. Haq B. U. Allen G. P. (Eds.), Sequence Stratigraphy and Facies Associations. International Association of Sedimentologists Special Publication 18, pp. 3–18, 1993.##
[21]. Galloway W. E., “Accommodation and the sequence stratigraphic paradigm,” Canadian Society of Petroleum Geologists, Vol. 31, pp. 9–10, 2004.##
[22]. Posamentier H.W., Vail P.R., “Eustatic controls on clastic deposition. II. Sequence and systems tract models,” in: Wilgus C.K., Hastings B.S., Kendall C.G.St.C., Posamentier H.W., Ross C.A., Van Wagoner J.C. (Eds.), Sea Level Changes––An Integrated Approach, Vol. 42, SEPM Special Publication, pp. 125– 154, 1988.##
[23]. Posamentier H.W., Jervey M.T., Vail P.R., “Eustatic controls on clastic deposition. I. Conceptual framework,” in: Wilgus C.K., Hastings B.S., Kendall C.G.St.C., Posamentier H.W., Ross C.A., Van Wagoner, J.C. (Eds.), Sea Level Changes––An Integrated Approach, Vol. 42, SEPM Special Publication, pp. 110– 124, 1988.##
[24]. Vail P. R., Todd R. G., Sangree J. B., “Seismic Stratigraphy and Global Changes of Sea Level: Part 5. Chronostratigraphic Significance of Seismic Reflections,” Section 2. Application of Seismic Reflection Configuration to Stratigraphic Interpretation Memoir 26, pp. 99 – 116, 1977.##
[25]. Tavakoli V., “Uranium depletion across Permian-Triassic boundary in Persian Gulf and its implications for paleoceanic conditions,” Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, Vol. 351, pp. 101-113, 2012.##