بررسی دیاژنز، ژئوشیمی و کیفیت مخزنی سازند فهلیان در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 دانشگاه اصفهان گروه زمین شناسی

3 دانشکده زمین‌شناسی، دانشکدگان علوم، دانشگاه تهران، ایران

4 هیئت علمی

5 پژوهشگاه صنعت نفت

10.22078/pr.2024.5407.3406

چکیده

سازند فهلیان از مخازن مهم نفتی در بسیاری از میادین حوضه زاگرس نظیر دشت آبادان و خلیج فارس محسوب می‌شود. به منظور بررسی دیاژنز، ژئوشیمی و کیفیت مخزنی این توالی کربناته در یکی از میادین واقع در ناحیه دشت آبادان، نتایج مطالعات زمین‌شناسی-پتروفیزیکی شامل مطالعه پتروگرافی مقاطع نازک میکروسکوپی، آنالیز معمول مغزه، پراش اشعه ایکس، نمودارهای پتروفیزیکی، آنالیز ایزوتوپ کربن-اٌکسیژن و عنصری همراه با مطالعات میکروسکوپ الکترونی و کاتودولومینسانس تلفیق شده است. این سازند تحت تأثیر فرآیندهای دیاژنزی مختلفی قرار گرفته است. سیمانی‌شدن کلسیتی، تراکم و دولومیتی‌شدن فراگیر عوامل اصلی کنترل‌کننده کاهش تخلخل و تراوایی می‌باشند، در حالی که انحلال و شکستگی، کیفیت مخزنی توالی مورد مطالعه را افزایش داده‌اند. تخلخل و تراوایی مغزه به ترتیب دارای تغییراتی در محدوده 01/0 تا 5/27 درصد و کمتر از 01/0 تا بیشتر از 630 میلی‌دارسی می‌باشد. این تغییرات در تخلخل و تراوایی شدیداً وابسته به فرآیندهای دیاژنزی با پیروی از الگوی تغییرات رخساره‌ای است. با استفاده از داده‌های ژئوشیمی یک سطح مطابق با حداکثر پایین افتادگی سطح نسبی آب دریا شناسایی گردید که می‌توان نتیجه گرفت که دیاژنز جوی تأثیر زیادی در بهبود کیفیت مخزنی توالی زیرین این سطح داشته است. داده‌های تخلخل و تراوایی مربوط به رخساره‌های بخش پایینی (مخزنی) سازند فهلیان بر روی نمودار لوسیا ترسیم و منجر به تفکیک چهار گونه سنگی متفاوت گردید؛ در بین آن‌ها فلوتستون/ باندستون-گرینستون از کیفیت مخزنی بالاتری برخوردار است. در راستای تعیین واحدهای جریانی از دو روش پتروفیزیکی شامل شاخص زون جریانی و شعاع گلوگاه تخلخل در اشباع 35 درصد جیوه استفاده گردید است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Diagenesis, geochemistry and reservoir quality of the Fahliyan Formation in one of the oil fields in

نویسندگان [English]

  • Mَohammad Ali Salehi 1
  • Amir Kazemi 2
  • Javad Sobhani 3
  • Javad Honarmand 4
  • Navab Khodaei 5
1
2 دانشگاه اصفهان گروه زمین شناسی
3 . School of Geology, College of Science, University of Tehran, Tehran, Iran
4 Reasreach Institute of Petroleum Industry (RIPI), Tehran, Iran
5 Research of Institute of Petroleum Industry
چکیده [English]

The Fahliyan Formation is considered to be one of the major oil reservoirs in many fields of the Zagros sub-basins such as Abadan Plain and the Persian Gulf. In order to investigate the diagenesis, geochemistry and reservoir quality of this carbonate succession in one of the fields located in the Abadan Plain, the results of geological-petrophysical studies including petrographic study of microscopic thin sections, conventional core analysis, XRD, petrophysical diagrams, carbon-oxygen isotope and elemental geochemical analysis are combined with SEM and CL microscopy. This formation has been affected by various diagenetic processes. Calcite cementation, compaction and extensive dolomitization are the main factors that have controlled the decrease of porosity and permeability, while dissolution and fracturing have increased the reservoir quality. The core porosity and permeability data in the reservoir part of the Fahliyan Formation range from 0.01 to 27.5% and from less than 0.01 to more than 630 md. These changes in porosity and permeability are strongly dependent on diagenetic processes that follow the pattern of facies changes. Reservoir quality studies also show that diagenesis has had a major positive and negative impact on the Fahliyan Formation and has largely controlled the distribution of the pore system. Using geochemistry data, a surface corresponding to the maximum relative sea-level fall was identified, which can be concluded that meteoric diagenesis has had a major impact on improving the reservoir quality of the underlying strata of this surface. Two petrophysical methods were used to determine flow units, including flow zone index and porosity throat radius at 35% mercury saturation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fahliyan Formation
  • Abadan Plain
  • Meteroic diagenesis
  • Isotope geochemistry
  • Hydraulic flow units