بررسی تاثیر فرآیندهای دیاژنزی بر واحدهای مخزنی در چارچوب چینه نگاری سکانسی: مخزن آسماری- جهرم، میدان نفتی نرگسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده مهندسی نفت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر،‌ تهران، ایران

2 گروه زمین شناسی، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 دانشکده زمین شناسی، دانشگاه تهران

4 شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب

10.22078/pr.2024.5379.3397

چکیده

مطالعه کیفیت مخازن کربناته نیازمند بررسی دقیق رسوب شناسی و فرآیندهای دیاژنزی مؤثر بر آن‌ها می‌باشد. در این مقاله به ‌منظور درک عوامل کنترل‌کنندة کیفیت مخزنی توالی‌های آسماری-جهرم در میدان نرگسی در چارچوب چینه‌نگاری سکانسی، مطالعات گستردة پتروگرافی جهت شناسایی ریزرخساره‌ها و فرآیندهای دیاژنزی مؤثر بر آن‌ها انجام شد. با مطالعه 209 عدد مقطع نازک میکروسکوپی در چاه NI-06 ، تعداد 14 ریز رخسارهریزرخساره معرفی شد که در زیرمحیط‌های پهنه جزرومدی، لاگون، سد و رمپ میانی در امتداد یک رمپ کربناته هموکلینال نهشته شده‌اند. شواهد پتروگرافی بیانگر وجود دو مرحله دیاژنزی (ائوژنز و مزوژنز) و سه محیط دیاژنزی (دریایی، جوی و تدفینی) در توالی پاراژنزی سازندهای مذکور می‌باشد. براساس نتایج بدست آمده در سازندهای مورد مطالعه مشخص شد که فرآیندهای انحلال و شکستگی از عوامل افزایندة کیفیت مخزنی در زون‌های مخزنی بوده ولی فرآیندهای تراکم، سیمانی‌شدن و انیدریتی‌شدن باعث کاهش کیفیت مخزنی در این سازندها شده‌اند. مطالعات چینه‌نگاری سکانسی به روش سکانس پیشرونده-پسرونده، بررسی مشخصه‌‌های رسوبی و دیاژنزی اولیه و تحلیل تغییرات نگارهای پتروفیزیکی نشان دهنده شش سکانس رسوبی رده سوم در سازندهای آسماری- جهرم در میدان نرگسی است. همچنین نتایج گونه‌های سنگی (روش‌های وینلند، لوسیا، و شاخص منطقه‌ای جریان)، سکانس‌های رسوبی، فرآیندهای دیاژنزی، رخساره‌ها و تغییرات نگارهای پتروفیزیکی بیانگر 8 زون مختلف (زون‌های مخزنی، سرعت و سدی) در مخزن آسماری-جهرم می‌باشد. تأثیر ریز رخسارهریزرخساره‌های رسوبی و تنوع فرآیندهای دیاژنزی در هر یک از زون‌ها با در نظر گرفتن جایگاه آن‌ها در سکانس‌ها نیز تأییدکننده روند تغییرات مشاهده شده در خصوصیات مخزنی زون‌های شناسایی شده است. به طور کلی زون های 1 و 2و 3 سازند آسماری (بخش فوقانی) در میدان نفتی نرگسی نسبت به سازند جهرم از کیفیت مخزنی بهتری برخوردار است و این امر حاکی از آن است که فرآیندهای دیاژنزی به ویژه شکستگی نقش مهمی در کنترل پتانسیل مخزنی سازند آسماری داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of diagenetic processes on reservoir units in the sequence stratigraphy framework: The Asmari-Jahrum reservoir, Nargesi oil field

نویسندگان [English]

  • Adeleh Jamalian 1
  • Morteza Asemani 2
  • Yasaman Ahmadi 3
  • Armin Omidpour 4
1 Department of Petroleum Engineering, AmirKabir University of Technology,
2 Department of Geology, Faculty of Earth Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 School of Geology, College of Science, University of Tehran
4 National Iranian South Oil Company (NISOC),
چکیده [English]

The study of reservoir quality in carbonates requires a detailed investigation of sedimentology and diagenesis processes. In this paper, the factors controlling the reservoir quality of Asmari-Jahrum formations in the Nargesi oil field in the framework of sequence stratigraphy were evaluated by a comprehensive petrographic study to identify the microfacies and diagenesis processes. By studying 209 microscopic thin sections in the NI-06 well, 14 microfacies were introduced in the sub-environments of the intertidal zone, lagoon, shoal, and middle ramp which have deposited along a homoclinal ramp. Petrographic evidence indicates the occurrence of two diagenesis stages (eogenesis and mesogenesis) and three diagenesis environments (marine, meteoric, and burial) in the paragenesis sequence of the studied formations. The obtained results showed that the dissolution and fracturing processes have increased the reservoir quality, but the compaction, cementation, and anhydritization processes have decreased the reservoir quality in the studied formations. Sequence stratigraphic studies using the Transgressive-Regressive sequence method, investigation of sedimentary characteristics and early diagenesis, and examining the variations of petrophysical logs show six third-order sedimentary sequences in the Asmari-Jahrum formations from the Nargesi field. Also, the rock types (Wineland, Lucia, and Flow Zone Index), sedimentary sequences, diagenetic processes, facies, and petrophysical logs variations imply 8 different zones (e.g., reservoir, speed, and baffle zones) in the Asmari-Jahrum reservoir. The influence of sedimentary microfacies, the diversity of diagenesis processes in each zone and considering their position in the sequences, corroborate the observed changes trend of the reservoir characteristics in the identified zones. In general, the Asmari Formation in zones#1, 2, and 3 (upper part) in the Nargesi oil field has a better reservoir quality than the Jahrum Formation, and this indicates that the diagenesis processes especially fracturing, played a vital role in controlling the reservoir potential of the Asmari Formation. In the Jahrum Formation in Zone 7, mud-dominated microfacies are abundant in the lagoon and middle ramp environments. Dissolution in the form of vuggy porosity, microfracture, and intercrystalline porosity caused by dolomitization has had the most important effect in improving the quality of this reservoir zone.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reservoir quality
  • microfacies
  • paragenetic sequence
  • rock type
  • Asmari-Jahrum reservoir
  • Nargesi field
  • Dezful Eembayment